Kerkelijk jaar
De feest- en gedenkdagen zijn markeringspunten in de leidraad van het christelijk geloof. Centraal hierin staat Jezus, de Zoon van God. Zijn geboorte is het begin van onze jaartelling. Hij hielp de kleine en kwetsbare mensen, en leefde ons voor hoe wij zouden moeten leven. Jezus liet zien waar het om gaat: aandacht voor de mensen, liefde, vergeving. Hij vertelde de boodschap aan zijn leerlingen, maar ook aan de vele volgelingen. Die verhalen en ervaringen zijn opgeschreven in de eerste vier Bijbelboeken in het Nieuwe Testament.
Wat vieren en gedenken we?
De kerkelijke kalender loopt anders dan de jaarkalender. Deze start in de tijd voor de geboorte van Jezus en loopt via de verschillende hoogtijdagen door tot eind november, het einde van het kerkelijk jaar. Traditiegetrouw worden op de “laatste zondag van het kerkelijk jaar” de mensen herdacht die in dat afgelopen kerkelijk jaar zijn overleden.
Advent is “tijd van de verwachting”. En dat bedoelen we letterlijk, de verwachting van de komst van Jezus.
Het zijn de vier weken in aanloop naar Kerst, naar de geboorte van Jezus. Het is een tijd van blijdschap en hoop, van inkeer en voorbereiding. In de vier zondagen richting de Kerst wordt iedere zondag een (extra) kaars aangestoken, om symbolisch aan te geven dat het Licht naar de wereld komt.
Met Kerst vieren we de geboorte van Jezus, zijn komst in de wereld. Het bijzondere is, dat Hij in de wereld is gekomen in een gewoon gezin, als een baby. Zijn geboorte werd aangekondigd door een engelenkoor en door herders in het veld. Een ster wijst de weg aan ‘wijzen uit het Oosten’ die Hem eer komen bewijzen. Dit kind is niet zomaar een kind, Hij is de Zoon van God. In Jezus komt God zelf naar deze aarde. Dat geeft hoop. God is niet een God ver weg. ‘God werd mens’. Dat is in drie woorden wat de kerk viert met Kerst.
De veertigdagentijd is de periode voor Pasen. Van oudsher is dit een tijd van inkeer, bezinning en gebed. Jezus zelf heeft ook 40 dagen in vasten en gebed in de woestijn doorgebracht voordat Hij aan de verkondiging van de Blijde Boodschap begon. Tijdens de 40-dagen tijd staan we stil bij het lijden van Jezus én bij het lijden van onze naasten, dichtbij en ver weg.
Pasen is hét centrale feest van de christelijke kerk. Het is het feest van leven uit de dood. Je ziet dat terug in de symbolen van de lente: narcissen, eieren, kuikentjes, lammetjes. In de kerk draait het niet om de lente, maar om de dood en opstanding van Jezus Christus.
De donderdag voor Pasen herdenkt de kerk dat Jezus Pesach viert met zijn leerlingen. Tijdens de maaltijd (Avondmaal) verdiept hij de betekenis van brood en wijn. ‘Brood’ noemt hij ‘mijn lichaam’, de ‘wijn’ noemt Hij ‘mijn bloed’. Door brood te eten en wijn te drinken krijgen de leerlingen deel aan zijn dood.
De volgende dag sterft Jezus aan een kruis. Zijn dood betekende echter niet alleen een vreselijk einde, maar ook een nieuw begin. Het kruis is teken van verzoening tussen God en mensen. Daarom heet de vrijdag ‘Goede vrijdag’.
Drie dagen later staat Jezus op uit de dood. Pasen is opstanding: er is verzoening tussen God en mensen, alle leed en schuld is door Jezus weggedragen. Ook de dood heeft het laatste woord niet meer.
Hemelvaart is een christelijke feestdag met een verhaal over afscheid nemen en alleen verder gaan. Het valt veertig dagen na Pasen en sluit de paastijd af. Met Pasen stond Christus op uit de dood. Veertig dagen daarna nam hij afscheid van zijn leerlingen, de apostelen. Hij steeg op naar de hemel. Dit wordt herdacht met Hemelvaart.
Met Pinksteren gedenken we, dat de Heilige Geest neerdaalde over de apostelen. Na de Hemelvaart van Christus waren de leerlingen van Jezus alleen achtergebleven en ze wisten niet wat ze moesten doen. Tot er iets bijzonders gebeurde. Ze hoorden een stormwind en er was plotseling een verschijnsel van vuur. Dit vuur leek wel op de hoofden van de apostelen te branden. Opeens spraken ze allerlei vreemde talen. Ze kregen de opdracht de boodschap van God in alle landen van de wereld te verspreiden. Dit wordt gezien als het begin van de christelijke kerk.